-    მე
-    შენ
-    ჩვენ

მეც  და შენც, შენც და მეც და ჩვენც უნდა გვაერთიანებდეს განათლება.
ბავშვობაში ყველა მივდიოდით ერთ პატარა ან დიდ შენობაში, ეს შენობა ზოგისთვის შეშის ბოლით დაბურული იყო, ზოგისთვის ფერადი და მრავალფეროვანი, ეს შენობა ზოგისთვის ცივი, ზოგისთვის კი თბილი იყო ეს შენობა იცვლებოდა - ბაღს, სკოლა, სკოლას კი ტიპურად უნივერსიტეტი ცვლის.
.....
ერთხელ მათემატიკის მასწავლებელმა გაკვეთილზე იკითხა ვინ იტყოდა თუ რას უდრიდა კოსინუს ალფა ?! მასწავლებელს კითხვა დასრულებული არ ჰქონდა კლასში მოსწავლეების რაღაც ნაწილმა ხელი აწია და შემდეგ ერთ-ერთ კლასელ ბიჭს მიმართა პასუხის თხოვნით, მანაც სწორად უპასუხა რომ სინუს ალფა არის ამ კუთხის მოპირდაპირე კათეტის შეფარება ჰიპოტენუზასთან. მასწავლებელს სახეზე ღიმილი აღევსო და ხმამაღლა თქვა „ ... და რა თქმა უნდა ამ კითხვაზე ისევ ბიჭი თუ მიპასუხებს სწორად, მათემატიკის სიზუსტე, ფორმულები, განტოლებები და ტრიგონომეტრიაც ბიჭებს ბევრად უფრო კარგად გამოსდით“. 

მასწავლებელს დაავიწყდა, რომ თავად არ იყო ბიჭი და თავადაც კარგად იცოდა გეომეტრიაც, ალგებრაც და ყველაფერი რაც მათემატიკის კვალდაკვალ ხდებოდა. სამწუხაროდ, ეს ერთი მაგალითია თუ როგორ ხდება განათლების სისტემაში გენდერული ნიშნით დისკრიმინაცია, როგორც ცოდნის და ასევე პროფესიების კვალდაკვალ. 
ფიზიკოსი? კაცი, 
მასწავლებელი? ქალი.

ხშირად თავად განათლების მესვეურები ქმნიან, აყალიბებენ და სამწუხაროდ ავითარებენ კიდევაც დისკრიმინაციას. გენდერული სტერეოტიპები განათლებიუს სისტემაში სხვადასხვაგვარად ვლინდება. ზემოთ ჩემ მიერ განხილული მაგალითი „ტრადიციული“ სტერეოტიპია, სადაც გარკვეულ საგნის ცოდნას სქესთან აკავშირებენ. გარდა ამისა აღსანიშნავია, რომ ხშირად საგაკვეთილო პროცესის დროს მასწავლებლის მოლოდინებმა ან კლასის დინამიკამ შიძლება უნებლიედ გენდერული მიკერძოება გააძლიეროს, რაც გავლენას ახდენას მოსწავლეთა მსოლფმხედველობაზე. ეს პროცესები ერთამენთს ჯაჭვურაად უკავშირდება, ისევე როგორც ქიმიაში ყველაზე მყარი იონური ბმა (განათლებაზე, რადგან ვსაუბრობთ ეპითეტების დროსაც ამ სფეროს მოვიხმობ). ეს სიმყარე ხშირად განაპიურობებს განათლებაში გენდერულ სტერეოპტიპებს, რომელსაც შეუძლია შეცვალოს ინდივიდის კარიერული მოლოდინი და რაც მთავარია არჩევანი. 

ჩვენ ვცხოვრობთ გარემოში, სადაც ჯერ კიდევ სოციალური ნორმები უბიძგებს მოსწავლეს გარკვეული პროფესიებისკენ მათი სქესის მიხედვით. მაგალითად, ძველად 90-იან წლებში ბევრმა ქალმა უარი თქვა რეალიზებულიყო, როგორც იურისტი ან სასამართლო სფეროსთან დაკავშირებული წარმატებული და ძლიერი ქალი, რადგან მათი ბიძები, დეიდები, მამიდები, ნათესავები თუ მეზობლები ფიქრობდნენ, რომ ეს არ იყო „ქალის პროფესია“. უფრო მეტიც, მასწავლებლები შესაძლებელია განსახვეველოდ მოექცნებ ბიჭებსა და გოგოებს, მოელოდნენ აკადემიური მოსწრების განსხვებულო დონეს ან უზრუნველყონ მონაწილეობის სხვადასხვა შესაძლებლობები. შესაბამისად, საკლასო მასალებმა, სახელმძღვანელოებმა და ისტორიულმა ნარატივებმაც კი შეიძლება წვლილი შეიტანინ გენდერული სტერეოტპიბების განმტკიცებში, წარმოადგინენონ არასწორი (დისკრიმინაციული) ხედვები მამაკაცისა და ქალის როლებისა და წვლილის შესახებ ისტორიის განვითარების კალდაკვალ. შესაბამისად განათლების სისტემაში ქალების დისკრიმინაციას ისტორიული ფესვები აქვს. 

განათლებაში ქალების დისკრიმიანციის წინააღდმეგ ბრძოლის მცდელობები მოიცავს თანაბარი შესაძლებლობების ხელშეწყობა, სტერეოტიპების გამოწვევას და გენდერული ძლადობის წინააღმდეგ ბრძოლის პოლიტიკის განხორციელებას. ინიციატივები, რომელიც ხელს უწობს გოოგნების განათლებას, ქალის წარმოამდგებლობას აკადემიურ ხელმძღვანელობაში და ინკლუზიური სასწავლო გარემოს შექმნას. ამაცდროულად ამ სტერეოტპიების წინააღდმეგ ბრძოლის მცდელობები მოიცავს სასწავლო მასალებში ინკლუზიურობის ხელშეწყობას, სხვადასხვა მისაბაძი მოდელების წახალისებასა და ისეთი გარემოს შექმნას, რომელიც დაეხმარება სტუდენტებს ინტერესებისა და კარიერული გზების ფართო სპექტრის დანახვაში სქესის მიუხედავად,
განათლების სისტემას სჭირდება სტაბილიზაცია და მდგრადობა, ეს მდგრადობა მიიღწევა ერთიანობით, ეს ერთიანობა მრავალფეორვნებით, სადაც ქალიც და კაციც თანაბრად არის ჩართული და მათ ინიციატივებსა და იდეებს აქვთ თანაბარი განხილვის შესაძლებლობა.

ეპოქას ვმქნით ყველა ერთად, განათლებას ვაძლეირებთ ერთად, გენდერული თანასწორობა კი ამ პროცესების ქვაკუთხედია.

***

ბლოგი მომზადებულია ქალთა საინფორმაციო ცენტრის პროექტის “ქალთა გაძლიერება და სრულფასოვანი მონაწილეობა ადგილობრივი გენდერული პოლიტიკის განხორციელებაში“ ფარგლებში, რომელიც დანიური ორგანიზაცია KVINFO-სა და დანიის საგარეო საქმეთა სამინისტროს მხარდაჭერით ხორციელდება.